Ne dešava se svakog dana da arheolozi otkriju izgubljeni, drevni grad, a kamoli jedan grad od takve vrednosti i tolikog značaja. Obavijen mitovima i legendama, izgubljeni grad Iraklion ili Heraklion (izgovara se „Hera-kli-on“ ili možda „Hera-si-li-on“ što je zabavnije, ali verovatno i manje tačno) je nedavno pronađen 30 metara ispod površine Sredozemnog mora u Abukir zalivu, blizu Aleksandrije.
Grad je ponovo otkrio francuski arheolog dr Frenk Godio sa svojim timom, koji je prve naznake otkrića video već 2000. godine i započeo duga geofizička ispitivanja ruševina i životne sredine.
Od otkrivanja grada, mnoge drevne statue i artefakti su pronađeni, kao i podaci o tome ko smo i odakle smo došli, o našem grčkom i egipatskom poreklu.
„Tonis-Heraklion (egipatsko i grčko ime grada) je grad izgubljen između legende i stvarnosti. Pre osnivanja Aleksandrije 331. godine pre naše ere, grad je proživeo slavna vremena, jer je bio luka u kojoj su svi brodovi koji su dolazili iz grčkog sveta u Egipat morali da stanu. Imao je i verski značaj zbog Amonovog hrama, koji je imao važnu ulogu u ritualima vezanim za kontinuitet dinastije.
Grad je verovatno osnovan oko XIII veka pre naše ere, preživeo je različite prirodne katastrofe i na kraju potpuno potonuo u dubine Mediterana u XIII veku naše ere. Pre njegovog otkrića 2000. godine od strane Evropskog instituta za podvodnu arheologiju (IEASM), nije postojao ni jedan jedini trag Tonis-Herakliona. Njegovo ime je skoro izbrisano iz memorije čovečanstva, a bilo je sačuvano jedino u drevnim tekstovima i retkim zapisima koje su na kopnu pronašli arheolozi.
Grčki istoričar Herodot (V vek pre naše ere) govori nam o velikom hramu koji je izgrađen na mestu gde je čuveni junak Herakle prvi put kročio u Egipat. Pripoveda i o Jeleninoj (Heleninoj) poseti Heraklionu, sa svojim ljubavnikom Parisom, neposredno pre Trojanskog rata. Više od četiri veka nakon Herodotove posete Egiptu, geograf Strabon je primetio da se grad Heraklion, u kom se nalazi Heraklov hram, nalazi istočno od Kanopusa, kod rukavca reke Nil.
„Objekti pronađeni tokom iskopavanja opisuju lepotu gradova i njhovu slavu, veličanstvenost ogromnih hramova i obilje istorijskih dokaza: velike statue, natpise i arhitektonske elemente, nakit i novac, obredne predmete i keramiku – civilizaciju zamrznutu u vremenu.
Količina i kvalitet arheološkog materijala iskopanog sa lokaliteta Tonis-Heraklion pokazuju da je ovaj grad dobro poznavao vreme obilja i da je dostigao vrhunac u periodu od VI do IV veka pre naše ere. To se lako može videti po velikoj količini kovanog novca i keramike koja datira iz ovog perioda.
Luka Tonis-Heraklion imala je brojne velike slivove i funkcionisala je kao središte međunarodne trgovine. Intenzivna aktivnost u luci podsticala je prosperitet u gradu. Više od sedam stotina drevnih sidra raznih oblika i preko 60 olupina koje datiraju od VI do II veka pre naše ere su i više nego dobra svedočanstva intenziteta pomorske aktivnosti u Heraklionu. “
Ukoliko želite da zaronite duboko u Heraklion i njegove drevne misterije, pogledajte video koji sledi.
