Nedaleko od Trsta otkriveni su ostaci drevnog rimskog logora, verovatno najstarijeg u Italiji.
Arheolozi okupljeni oko Federika Bernardinija iz Međunarodnog centra za teorijsku fiziku u Trstu pretpostavljaju da je podignut u 2. veku pre nove ere i da se iz utvrđenja razvio grad preteča današnjeg Trsta.
Geo-radar pomoću kog je dobijen snimak strukture tla i arheološka iskopavanja navode na zaključak da se glavni logor San Roko, površine 13 hektara, sa brojnim zidinama, nalazio između dve manje tvrđave: Monte Gročana Pikola, na severoistoku, i Montedoro, na jugozapadu i da je vojni kompleks omogućavao nadgledanje Zaliva Muđa, zaštićene jadranske luke.
Arheolozi su otkrili da vojni kompleks u San Rokou ima velike sličnosti sa rimskim logorima u Španiji, datiranim u 200-150. godinu pre nove ere. Pronađene krhotine grnčarije takođe upućuju na taj period.
Rimski istoričar Tit Livije piše o Drugom histrijskom ratu, u kome su Rimljani pobedili Histre, tadašnje stanovnike poluostrva Istre i priključili taj deo Rimskom Carstvu. Bernardini i njegove kolege pretpostavljaju da je vojno utvrđenje podignuto na početku ovog rata.
S druge strane, nađeni ekser, verovatno iz vojničke čizme, podseća na eksere iz Alezije, u današnjoj Francuskoj, gde je rimska vojska 52. godine pre nove ere porazila Gale u odlučujućoj bici.
Bernardini i njegov tim na osnovu toga zaključuju da su Rimljani koristili utvrđenje kod Trsta više od 100 godina, mada ne stalno. Prisustvo većih vojnih jedinica je bilo neophodno, jer će situacija u ovoj graničnoj oblasti Rimskog Carstva još dugo biti nestabilna.
“Otkriveni glavni vojni logor San Roko najbolji je kandidat da bude mesto na kome je nastao prvi Trst”, smatraju arheolozi. Dok je San Roko malo udaljen od mora, današnji centar Trsta je na ulazu u zaliv Muđa.
(Blic – Arheo-amateri Srbije)
