Vunena tunika iz doba pre Vikinga koja je pronađena na mestu otapanja glečera na jugu Norveške pokazuje kako globalno otopljavanje pomaže arheologiji, istakli su naučnici na njenom prvom predstavljanju javnosti u Oslu.
Zeleno-smeđa tunika za osobu visine oko 176 centimetara pronađena je 2.000 metara iznad nivoa mora na jugu Norveške na mogućoj ruti trgovaca iz vremena starog Rima. Utvrđivanje starosti radioaktivnim ugljenikom pokazalo je da se radi o odevnom predmetu iz 300. godine pre nove ere.
„Zabrinjavajuće je što se glečeri otapaju, ali uzbudljivo je za nas arheologe“, kazao je danski arheolog Lars Piloe koji radi na istraživanju norveških glečera prilikom prvog pokazivanja tunike u javnosti. Tunika je otkrivena 2011. i od tada je proučavana.
Samo početak
Među 1.600 arheoloških otkrića na norveškom jugu nakon ubrzanog otapanja glečera od 2006. su i vikinška rukavica iz 800. godine p.n.e., ukrašeni štap za hodanje, kožna cipela iz bronzanog doba, drevni lukovi i vrhovi strela koje su koristili lovci na jelene.
„To je samo početak“, kaže Piloe koji previđa još mnogo otkrića. Otkriće Oetzija, praistorijskog čoveka koji je tumarao Alpama pre 5.300 godina, prostorima između Austrije i Italije najpoznatije je otkriće nakon otapanja glečera. Proteklih godina od Aljaske do Anda otkriveni su mnogi predmeti zahvaljujući otapanjem leda.
Trošna tunika
Arheolozi kažu da pronađena tunika pokazuje da je norveški Lendbreen glečer poslednji put bio tako mali 300. godine p.n.e. Stručnjaci su suočeni sa problemima očuvanja otkrivenih predmeta jer su nakon otapanja leda izloženi vaduhu pa se nekonzervirane drevne tkanine mogu raspasti za nekoliko dana zbog insekata i bakterija.
„Tunika je često nošena i ušivana je nekoliko puta“, kaže Marianne Vedeler, ekspert za konzervaciju iz Norveškog muzeja za kulturnu istoriju. Napravljena je od vune sa šarama romba koji je vremenom potamneo.
Stručnjaci se pitaju šta je bio razlog skidanja tople tunike u podnožju glečera i kao jednu od mogućnosti navode da je vlasnik bio zahvaćen snežnom olujom pa je zbog hipotermije postao dezorijentisan pa se skinuo misleći da mu je toplo.
