Srpski i nemački arheolozi istraživali su lokalitete Borđoš i Prečka kod Novog Bečeja, sa kojih je krenula poljoprivreda u ovim krajevima.
Tim su činili arheolozi Muzeja Vojvodine iz Novog Sada i njihove kolege sa Instituta za praistoriju i ranu istoriju „Kristijan Albreht“ Univerziteta u Kilu. Kao jedan od najvrednijih nalaza iskopavanja na Borđošu Aleksandar Medović, arheobotaničar, izdvaja kašiku od pečene gline staru 7.000 godina, koja potvrđuje ono što je Medović godinama govorio, da smo kroz istoriju odrastali uz kaše, a ne hleb.
– U pitanju je izuzetan nalaz. Kašika je od pečene gline, a ne od kosti, a one su veoma retke na nalazištima. Slična je jednoj kašiki iz Grčke, sa naselja Dikilitaš. Sa jedne strane je recipijent, a sa druge drška i na njenom kraju uglavnom neka figurina, ali mi smo našli samo recipijent. Sam nalaz je u odličnom stanju – veli Medović.
On kaže da je na lokalitetu Borđoš završeno iskopavanje jedne od kuća potiske kulture započeto prošle godine. Prečka je naselje starčevačke kulture, staro 8.000 godina i 1.000 godina starije od Borđoša. To je naselje prvih ratara i stočara odakle je krenula poljoprivreda.
– Cilj nam je da ustanovimo vezu između Borđoša i Prečke i kontinuitet življenja na ovom području, jer se postavlja pitanje kako je moguće da na ovako malom prostoru imamo dva veoma velika naselja. Jedno je od 10 hektara, što je za starčevački period izuzetno veliko, i drugo, na Borđošu, od 40 hektara, koje spada u kasni neolit – napominje Medović. On ističe da je predeo u kojem se obavljaju arheološka istraživanja oduvek bio interesantan ljudima, pre svega zbog zemljoradnje.
– Znamo da je ovde bilo veoma dobro zemljište, a klima vrlo povoljna. Sama veličina naselja ukazuje na razvijenost poljoprivrede, koju bih radije nazvao biljna privreda. Tadašnji stanovnici pokušavali su da uzgajaju razne useve, neke s uspehom, neke ne – kaže on.
Tokom istraživanja na Prečki, pronađen je i skelet star 8.000 godina, pa je u pomoć pozvana i Sofija Stefanović sa beogradskog Odeljenja za arheologiju.
Za arheološke nalaze i izbor lokacija iskopavanja sondi, veoma značajan je bio geomagnetni snimak terena, objašnjava arheolog, Ildiko Medović.
– Na osnovu snimka se tačno vide obrisi zemlje, gde je tvrđa, gde mekša, a gde je nešto gorelo. Pomoću obrisa otkrivamo šta bi nam bilo zanimljivo i neke interesantne detalje. Ovo je prvi put u Srbiji da se na osnovu geomagnetnog snimanja terena, veoma precizno i bez gubljenja vremena, kopa jedno starčevačko naselje – ističe Ildiko Medović.
Od početka dvogodišnjih istraživanja, u timu stručnjaka, osim arheologa, bili su i naučnici mnogih drugih oblasti, a tokom istraživanja korišćene su moderne arheološke tehnologije i metode. U Novom Bečeju nije izostala ni podrška lokalne samouprave.
– Pomogli su nam finansijski da uradimo konzervaciju i restauraciju jednog groba iz bronzanog doba. Opština Novi Bečej nam je pomogla i oko prevoza, i drugih pojedinosti – napominje Ildiko Medović.
(Blic)
